Asset Publisher Asset Publisher

OBCHODY 78. ROCZNICY PIERWSZEJ MASOWEJ WYWÓZKI NA SYBIR

10 lutego przypada 78. rocznica pierwszej masowej deportacji obywateli polskich w głąb Związku Sowieckiego, wśród nich byli również leśnicy.

W latach 1940–1941 nastąpiły cztery wielkie operacje tego typu: w lutym, kwietniu i czerwcu 1940 oraz w maju–czerwcu 1941. Ich ofiarami były przede wszystkim środowiska i osoby silnie związane z państwem polskim.

Pierwsza deportacja obywateli polskich przeprowadzona w lutym 1940 r. objęła osadników wojskowych, cywilnych kolonistów oraz służbę leśną. Wywieziono wówczas 139–140 tys. osób, w tym 114,2 tys. Polaków, 12,3 tys. Ukraińców, 11,3 tys. Białorusinów.

Leśników uważano za niebezpiecznych ze względu na posiadaną broń i znakomitą znajomość terenu. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej ok. 12 tys. leśników przeszło szkolenie wojskowe w paramilitarnej organizacji - Przysposobieniu Wojskowym Leśników. Byli oni przeszkoleni m.in. w zakresie dywersji i blokowaniu dróg.

Tylko z terenu białostockiej dyrekcji LP, która najbardziej była dotknięta wywózką, ofiarami sowieckich deportacji było niemal 1000 pracowników jednostek przedwojennej Dyrekcji Lasów w Siedlcach.

Deportowani w lutym i w czerwcu 1940 r. zaliczeni zostali do kategorii „specjalnych przesiedleńców” (spiecpieriesielency). Zostali umieszczeni w specjalnych osiedlach (spiecposiolki), zarządzanych bezpośrednio przez NKWD. Komendanci osiedli dysponowali wobec zesłańców szerokimi uprawnieniami. Jedynie za ich zgodą możliwe było opuszczenie osiedla oraz zmienienie miejsca zamieszkania w jego obrębie. Istotnym elementem statusu prawnego specjalnych przesiedleńców był przymus wykonywania wyznaczonej pracy.

Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku przygotowało 3-dniowe obchody, których celem jest upamiętnienie ofiar tych dramatycznych wydarzeń. 8 lutego 2018 r. w Centrum Wystawienniczo-Konferencyjne Archidiecezji Białostockiej uroczystość rozpoczął dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru Wojciech Śleszyński. Następnie głos zabrał Prezes Związku Sybiraków Tadeusz Chwiedź, który przypomniał wydarzenia z nocy 9 -10 lutego 1940 r. a Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych Andrzej Nowak zaznaczył fakt deportacji leśników.

Podczas uroczystości odbyła się prezentacja filmu „Dzieci tułacze” i spotkanie z reżyserem Józefem Gębskim w ramach Wschodniej Akademii Filmowej Styczeń – Marzec. Spotkanie uświetnił występ Chóru Leśników Puszczy Białowieskiej.

9 i 10 lutego 2018 roku uroczystości kontynuowane były w Białymstoku i Białowieży.

 

Wykorzystano materiały autorstwa prof. Stanisława Ciesielskiego – www.sybir.bialystok.pl